Wie geven we de schuld?

Wie geven we de schuld? Wie is verantwoordelijk voor de oorzaak van het probleem en wie is verantwoordelijk voor de oplossing? Wat is daarop jouw visie? Ga je uit van het morele model - een individu is zowel verantwoordelijk voor de oorzaak als de oplossing - of zie je dat meer genuanceerd? Het gaat hier over attributies: conclusies die iemand trekt aangaande de oorzaak en de oplossing van de moeilijkheden van zichzelf of van een ander.

De auteurs van dit artikel hebben onderzoek gedaan naar attributiemodellen die hulpverleners-in-opleiding hanteren. Vier modellen zijn bekeken: het morele model (oorzaak en oplossing liggen in het individu), het medische model (het individu is niet verantwoordelijk voor zowel oorzaak als oplossing), het verlichtingsmodel (het individu is wel verantwoordelijk voor het ontstaan van het probleem, maar niet voor de oplossing) en het compensatiemodel (het individu is niet verantwoordelijk voor het ontstaan van het probleem, maar wel voor de oplossing). Er zit in deze modellen dus een schaal die loopt van focus op het individu naar focus op het systeem.

Wat blijkt? Hulpverleners-in-opleiding hebben de neiging om met name individuele attributies te maken. De focus ligt op het individu, op empowerment van de cliënt en op eigen verantwoordelijkheid. En het systeem dan? Hoe droeg dat bij aan het ontstaan van het probleem? En, belangrijker nog, zou het systeem niet een significante rol kunnen spelen in de oplossing? Volgens de auteurs ligt de oorzaak van de individuele attributie van hulpverleners-in-opleiding bij de opleidingen. Daar wordt vooral nadruk gelegd op de individuele verantwoordelijkheid. De auteurs zien echter ook de rol van het systeem en doen dan ook de oproep om in de opleiding meer aandacht te besteden aan systemische en contextfactoren.

Hoe attribueer jij als coach, supervisor of begeleider? Leg je alle verantwoordelijkheid voor probleem en oplossing bij het individu? Of kijk je ook naar het systeem?