Morele waarden, een generationele benadering

Welke factoren bepalen welke morele keuzen je maakt? Leeftijd, gender, ras, invloed van de omgeving en de generatie waartoe je behoort? Dit artikel presenteert een matrix waarmee gekeken kan worden naar de relatie tussen culturele waarden en ethiek. Op de ene as staat mate van openheid, met een schaal die loopt van zeer conservatief naar zeer open voor ervaringen. Op de andere as staat zelforiëntatie, met een schaal die loopt van zeer gericht op zelfverwezenlijking tot zeer gericht op zelfoverstijging. Deze matrix levert vervolgens vier kwadranten op: egoïsme, utilitarisme, formalisme en relativisme.

De auteurs van dit artikel beargumenteren dat culturele waarden generatiebepaald zijn. Generaties verschillen wat betreft openheid en in de mate waarin ze gericht zijn op zelfverwezenlijking of zelfoverstijging. Dit leidt ertoe dat generaties op grond van hun culturele waarden zijn in te delen in de genoemde vier kwadranten. Ten slotte legt dit artikel de link tussen generationele subculturele waarden en het maken van morele keuzen, aan de hand van een model waarmee gekeken kan worden naar de manier waarop ethisch gedrag tot stand komt. Naast individuele invloeden, sociale invloeden en organisatie-invloeden spelen de specifieke waarden die gelden voor een bepaalde generatie daarbij dus ook een rol.

Gebruik van dit model kan bijdragen aan meer inzicht in de factoren die een rol spelen bij het maken van keuzen, wanneer een individu geconfronteerd wordt met ethisch of morele dilemma's. Het kan voor coaches en hun cliënten een hulpmiddel zijn bij het analyseren van ieders keuzeprocessen.