Het goede midden van Artificiële Intelligentie

Als Commissie VakOntwikkeling stimuleren we zo nu en dan een gerichte reflectie op professioneel begeleiden in de huidige tijd, aan de hand van een actuele inspiratiebron: een film, podcast of interview. Die reflectie kun je natuurlijk individueel invullen, maar ook met je intervisiegroep, of binnen een opleiding vormgeven. Zo blijven we in de huidige Zeitgeist met elkaar in gesprek over ons vak.

In onze thematische reflectie van februari jl. gingen we in op wat ChatGPT voor ons vak betekent: Reflectie op vakontwikkeling: het bestaan van ChatGPT

Sytze de Roos reageerde daarop met een helder appel om ons als vereniging nader te bezinnen op de relatie tussen professioneel begeleiden en AI: Reflectie op ChatGPT door Sijtze de Roos

Ook wat ons betreft maakt ChatGTP glashelder dat we AI niet langer kunnen negeren: ook als professionele begeleiders moeten we er iets mee, anders zijn we binnen de kortste keren achterhaald. Tegelijkertijd zien we de nodige gevaren als we met AI ‘te hoog willen vliegen’. Wat is ‘het goede midden’ als het om AI gaat? Daarover gaat deze thematische reflectie, die te zien is als een vervolg op die over ChatGTP. 

Juni 2023 is de maand van AI in het onderwijs. Omdat we alle drie in deze sector werkzaam zijn nemen we actuele vondsten en discussies in het onderwijs als ingang voor dit belangrijke en complexe onderwerp. 

We maken daarbij dankbaar gebruik van Kennisnet, de publieke organisatie voor onderwijs en ICT: www.kennisnet.nl.

Daar is onder andere een uitleg te vinden van wat generatieve AI is.

Ook is daar een interview te vinden met de hoogleraar AI prof.dr. Eric Postma, die stelt dat AI in het onderwijs binnen 5 tot 10 jaar gemeengoed is. Docenten zullen zich dus op een of andere manier tot AI moeten zien te verhouden, en dat vraagt om verdere professionalisering.

Wat AI in het onderwijs teweeg kan brengen wordt echt goed duidelijk in de wat ons betreft ‘mindblowing’ TED talk van Sal Khan, die AI propageert als persoonlijke tutor voor iedere student en als onderwijsassistent van iedere docent:

Deze korte TED talk van slechts een kwartiertje bevelen we ook aan voor professionele begeleiders in andere sectoren, met de vraag: wat is de positief geformuleerde belofte van AI in jouw sector?

Reflectie

Als je een beetje meer ‘beeld en geluid’ hebt bij de kansen die AI in jouw sector biedt, bieden we hierna een aantal bronnen aan die als inspiratiebron kunnen dienen voor een meer diepgaande dialoog met vakgenoten over wat AI kan betekenen voor onze rol als professionele begeleider:

SURFsounds: Podcast met Peter-Paul Verbeek, techniekfilosoof/rector magnificus UVA en Duuk Baten, adviseur responsible AI bij SURF over verantwoord AI in onderwijs en onderzoek

Kennisnet: Podcast met filosoof Hans Schnitzler, auteur van diverse boeken over digitale technologie. Zie website Hans Schnitzler over de waarden die bij AI in het onderwijs in het geding zijn. 

Unesco: Aanbevelingen voor de ethiek van AI

K.U. Leuven: Richtlijn voor gebruik van AI in onderwijs en onderzoek die de Universiteit Leuven, voor zover wij weten als eerste onderwijsinstelling, heeft opgesteld:

Stand van zaken/bronnen geraadpleegd op 15 juni 2023.

Zomerleestip:

Boek van Peter-Paul Verbeek (2000) De daadkracht der dingen. Over techniekfilosofie die niet zozeer uitgaat van techniek als een vervreemdend, maar als iets met een eigen dynamiek die mede vormgeeft aan het bestaan en aan de relaties tussen mens en omgeving.

Overigens zijn wij mét Sytze de Roos van mening dat de volgende conferentie van de LVSC over AI dient te gaan…

Commissie VakOntwikkeling LVSC

Fer van den Boomen, Jetty de Groot en Annette Perino