De 16 rollen van de hofnar: Complexiteit in de uitvoering - casus #5

In deze blogs verrijken we het vak van coaching en organisatiebegeleiding met inzichten van de aloude hofnar. Tim de Zeeuw is ondernemer en coach. Hij begeleidt mensen en organisaties bij transformaties, reflectie en ontwikkeling. Samen met Juri Hoedemakers traint hij in Het NarrenGilde medewerkers en zelfstandigen om de hofnarmethode toe te passen in de huidige tijd. In deze serie van 6 belicht hij casussen vanuit diverse rollen van de hofnar. www.narrengilde.nl

Casus #5: Complexiteit in de uitvoering

De directie en medewerkers van de rijksdienst voor complexe zaken bespreken op een themadag hoe ze met de toenemende complexiteit in de uitvoering moeten omgaan. Door veelvuldig nieuw beleid, met bijbehorende nieuwe regels en uitzonderingen, houdt de uitvoeringsorganisatie het allemaal niet meer bij. De dienstverlening loopt stroef en de tijdelijke inhuur van externe adviseurs loopt de spuigaten uit. Nieuwe processen worden uitvoerig beschreven en in de organisatie verankert. Die adviseurs verzinnen ook weer nieuwe regels want het is natuurlijk allemaal erg ingewikkeld en een contractverlenging is altijd fijn. Daardoor neemt de complexiteit alleen maar verder toe en komt de organisatie niet meer toe aan haar kerntaak: zorgen dat de burger adequaat wordt bediend.

De gemoederen lopen nogal hoog op. “Als politiek en directie telkens weer nieuwe regels verzinnen dan blijven we achter de feiten aanlopen!” roept een afdelingsmanager. “We zijn gewoon niet flexibel genoeg als organisatie en moeten meer AI systemen inzetten om sneller te reageren op nieuwe beleidsontwikkelingen.” zegt een directeur. “Al die dure interim adviseurs die we invliegen kosten uiteindelijk meer tijd dan het oplevert!” roept een uitvoerende professional. Dit gaat zo maar door en op deze manier komt er geen oplossing.

Deze keer nemen we de CRITICUS, OBSERVEERDER EN STATUSSYMBOOL als rollen uit de hofnarmethode om te zien wat de hofnar zou doen.

Als Criticus had de hofnar unieke vrijheid om de koning te corrigeren en kritiek te leveren. Hij zou hier bijvoorbeeld onverbloemd de navelstaarderij van het gezelschap benoemen. “Ik hoor jullie wel over je eigen belangen en problemen, maar voor wie doen jullie je werk nu eigenlijk? Ik heb de belastingbetalende burger nog door niemand horen noemen, hoe gaan jullie die helpen zonder dat de belasting weer omhoog gaat?” Met deze kritiek wordt de burgerbeleving als blinde vlek in het gesprek belicht.

Als Observeerder keek de hofnar vanaf de zijlijn toe en bood een onpartijdige kijk op gebeurtenissen. Zo zou hij hier gedurende de dag bijvoorbeeld observeren welke emoties er spelen, welke patronen, machtsverhoudingen en allianties er zijn, welke complexiteit wordt vaak genoemd. En dat zou de hofnar dan in een pauze ter reflectie terug geven. Maar dan wel op een luchtige manier natuurlijk, met een kort gedichtje of een AI karikatuur bijvoorbeeld.

Als Statussymbool belichaamde de hofnar vormen van status, prestige en macht van de koning en zijn rijk. Hij zou zich hier na de pauze officieel laten kronen tot Koning Complexiteit. Een vlammend betoog houden over het enorme belang van complexiteit om de status van de organisatie en prestige van adviseurs op een voetstuk te plaatsen. En oproepen tot een break-out om een actieplan te maken hoe meer complexiteit kan zorgen voor nog meer aanzien en macht. Door de complexiteit zo te belichten daagt hij de status quo uit.

De hofnar was vroeger de énige die de koning de onverbloemde waarheid mocht vertellen. Dat is jaloersmakend, want wat een impact heb je dan! Dat red je echt niet door alleen maar de lolbroek uit te hangen. De gereedschapskist van de professionele hofnar zit vol met rollen en interventies, allemaal bedoeld om op een wat luchtigere manier blinde vlekken te belichten en de status quo uit te dagen.

Wil je hier meer over weten, of heb je zelf een situatie die je vanuit de hofnar zou willen laten belichten? Stuur me gerust een berichtje op tim@narrengilde.nl en daag de hofnar maar uit!